Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng các chất từ dạ dày có thể là đồ ăn hay dịch acid trào ngược lên thực quản theo một quá trình tự nhiên. Bệnh điều trị hợp lý và kịp thời sẽ giảm thiểu biến chứng nguy hiểm.
Trào ngược dạ dày thực quản ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày, đồng thời có thể gây ra những biến chứng như: Loét, hẹp, chảy máu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư.
Những triệu chứng điển hình của trào ngược dạ dày thực quản
Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản còn được gọi là viêm thực quản trào ngược và có các triệu chứng khá giống nên rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh như: Viêm loét dạ dày, tá tràng, hay viêm thanh quản,…
Những triệu chứng rõ nét nhất của hội chứng trào ngược dạ dày thực quản có thể kể đến như:
- Cảm giác nóng rát sau xương ức giữa ngực, hay xảy ra sau bữa ăn hoặc lúc cúi mình về phía trước, hoặc lúc nằm ngửa; đau nóng rát khu trú ở bụng trên...
- Ợ chua, buồn nôn, nôn kèm theo tình trạng khó nuốt.
- Cảm giác nuốt nghẹn như có dị vật, hoặc vướng, sau xương ức hay sau yết hầu.
- Khản tiếng.
- Khó thở ban đêm, có khi có cơn như hen suyễn.
- Đau ngực, thường sau bữa ăn hoặc ban đêm; đau kéo dài nhiều giờ, sau xương ức, không lan sang bên.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng các chất từ dạ dày có thể là đồ ăn hay dịch acid trào ngược lên thực quản theo một quá trình tự nhiên

Biến chứng nguy hiểm của trào ngược dạ dày thực quản
Các biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể thấy ngay ở đường tiêu hóa mà cơ quan gần nhất là thực quản và hệ thống hô hấp. Điển hình như: Viêm mũi xoang mãn, viêm thực quản trào ngược, hẹp thực quản, ung thư thực quản, thậm chí còn đột tử trong một số trường hợp trào ngược ở trẻ nhỏ.
Viêm đường hô hấp
Chỉ một lượng nhỏ dịch acid trào lên được tới đường hô hấp trên cũng có thể gây ra tình trạng như: Viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hay phổi. Triệu chứng thường gặp là ho kéo dài. Người bệnh bị ho, khò khè kéo dài nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị thông thường.
Một số trường hợp còn bị khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên. Đây là hậu quả của tình trạng dịch acid ở dạ dày trào vào vùng hầu họng. Ngoài ra, người bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể bị mòn răng, viêm tai…
Trào ngược dạ dày - thực quản dẫn tới hẹp thực quản
Dịch dạ dày trào lên thực quản thường xuyên làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm. Do vậy, trào ngược dạ dày thực quản còn có tên khác là viêm thực quản trào ngược.
Biến chứng có thể làm người bệnh gặp các hệ quả như: Khó nuốt, nuốt đau, đau ngực. Đặc biệt đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, mất cảm giác thèm ăn. Ngoài ra, xơ hóa do viêm có thể làm co rút thực quản.
Barrett thực quản
Thực quản sẽ bị viêm với nhiều mức độ khác nhau gây ảnh hưởng đến việc ăn uống. Biến chứng nặng nề nhất là Barrett thực quản. Đây là tình trạng các tế bào lót ở vùng thấp thực quản bị biến đổi màu sắc, do sự tiếp xúc lặp đi lặp lại với acid dạ dày. Chỉ có một tỷ lệ phần trăm nhỏ của những người bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ phát triển thành Barrett thực quản.
Ung thư thực quản
Ung thư thực quản thường gặp ở người trên 50 tuổi, kèm với các triệu chứng như: Nuốt nghẹn, nôn, đau sau xương ức, cảm giác đau dai dẳng, khàn tiếng, ho khạc liên miên, đau ngực, hội chứng nhiễm trùng nổi bật. Đôi khi sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả 2 bên. Sau một thời gian mắc bệnh thì toàn thân bệnh nhân gầy sút, trong vòng 1 tháng có thể sút hơn 5kg do nuốt nghẹn, suy dinh dưỡng.

Dịch dạ dày trào lên thực quản thường xuyên làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm. Ảnh minh họa

Lời khuyên của bác sĩ
Điều trị từng bước nhằm các mục tiêu: Kiểm soát triệu chứng, cải thiện chất lượng sống và giảm nguy cơ biến chứng. Các biện pháp điều trị bao gồm: Thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa và các thủ thuật khác. Muốn thế, người bệnh cần:
- Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, khoa học.
- Hạn chế đồ ăn, đồ uống có chứa chất kích thích.
- Không nên uống nhiều nước khi ăn. Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
- Không vận động hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn.
- Nằm ngủ nên nằm nghiêng trái, bởi khi đó dạ dày và tuyến tụy được nằm ở vị trí thấp hơn so với thực quản. Từ đó giúp chống lại cơn trào ngược dạ dày hiệu quả.
- Nên nghỉ ngơi, thư giãn.
- Tập luyện các bài thể dục nhẹ nhàng, vừa sức.

BS. Nguyễn Thanh Sơn
www.suckhoedoisong.vn