Thời tiết với không khí lạnh ẩm, nhiệt độ môi trường không cao và độ ẩm trong không khí thấp là điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm phát triển và gây bệnh cúm. Trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm cúm do sức đề kháng của trẻ còn non yếu.
Theo thống kê của WHO, hàng năm có khoảng 1/3 trẻ em trên toàn thế giới bị nhiễm cúm và đặc biệt trẻ em được xếp vào nhóm có tỷ lệ tử vong cao do bệnh cúm.
Bệnh cúm có biểu hiện đa dạng, thường bị nhầm với cảm lạnh thông thường. Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do vi rút cúm gây nên. Bệnh lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người lành, thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi. Tại Việt Nam, các vi rút gây bệnh cúm mùa thường gặp là: Cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B.
Bệnh cúm mùa tiến triển thường lành tính, nhưng cũng có thể biến chứng nặng và nguy hiểm hơn ở những trẻ có bệnh lý mạn tính về tim mạch và hô hấp, trẻ bị suy giảm miễn dịch, trẻ em dưới 5 tuổi.
Trên thực tế, bệnh cúm thường bị nhầm với cảm lạnh thông thường, nhưng các triệu chứng của bệnh này thường nghiêm trọng hơn.
Dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng ở trẻ bị bệnh cúm
Triệu chứng toàn thân và hô hấp khởi phát đột ngột, có thể hiện diện dưới hình thức: Viêm khí quản, viêm tiểu khí quản, viêm phổi, bệnh có sốt giống nhiễm khuẩn huyết. Khi trẻ bị mắc bệnh cúm sẽ dễ bị bội nhiễm hoặc mắc các bệnh kèm theo liên quan đến cúm như: Viêm tai giữa, viêm phổi, viêm tiểu phế quản, biến chứng hệ thần kinh trung ương (sốt cao, co giật), viêm màng ngoài tim, viêm não, viêm cơ, viêm thận hoặc nặng hơn có thể tử vong.

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa bệnh cúm cho trẻ. Ảnh minh hoạ

5 nguyên tắc cần nhớ để bảo vệ trẻ không mắc bệnh cúm
- Giữ gìn vệ sinh
Là phương pháp có ích, giúp ngăn ngừa bị nhiễm vi rút gây bệnh cúm, bao gồm các biện pháp sau: Rửa tay là phương pháp cơ bản và hữu hiệu nhất để ngăn ngừa lây nhiễm. Chỉ cần rửa tay với xà phòng và rửa tay đúng cách sẽ giúp phòng bệnh hiệu quả. Nên dạy cho trẻ có thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi ho hay hắt hơi.
- Cần tiêm vắc xin ngừa cúm mỗi năm
Đây là biện pháp có tác dụng làm giảm độ nặng của bệnh và phòng ngừa biến chứng do cúm gây ra. Không những thế, tiêm vắc xin cúm hàng năm còn giúp trẻ được cập nhật các chủng vi rút cúm đang lưu hành trong thời điểm đó, để được bảo vệ một cách đầy đủ nhất.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), việc chủ động phòng bệnh cúm cho trẻ đem lại nhiều lợi ích, sẽ phòng được bệnh cúm, giảm trên 60% các đợt bệnh giống cúm, giảm tỷ lệ mắc viêm tai giữa cấp tính, giảm tỷ lệ mắc bệnh liên quan với cúm, đối với cộng đồng tiêm phòng cúm cho trẻ sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan bệnh.
Cụ thể:
Trẻ em từ 6 tháng đến 35 tháng tuổi: Tiêm 2 mũi và mũi thứ 2 cách mũi đầu ít nhất 4 tuần.
Trẻ em từ 3 tuổi đến 8 tuổi: Tiêm 2 mũi và mũi thứ 2 cách mũi đầu ít nhất 4 tuần.
Trẻ từ 9 tuổi và người lớn tiêm 1 mũi.
Những trẻ không nên tiêm ngừa cúm là trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi.
Trẻ bị dị ứng nặng với trứng gà.
Trẻ được ghi nhận bị dị ứng nặng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin cúm.
Trẻ được xác định bị dị ứng nặng với lần tiêm ngừa vắc xin cúm trước đó.
- Tránh tiếp xúc nguồn lây nếu có thể được
Trẻ bị bệnh nên cho nghỉ học để tránh lây lan. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh, gia cầm bệnh/chết. Hạn chế tới những nơi tập trung đông người, khu vực đang có dịch cúm.
- Tăng cường sức khỏe cho trẻ
Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, cháo, sữa, hoa quả và uống nhiều nước. Tăng cường bú mẹ nếu trẻ còn bú mẹ. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ ăn nhiều loại thực phẩm thay vì chỉ ăn 1 loại trẻ thích. Bổ sung các loại vitamin có trong trái cây, rau, củ, quả,... Cho trẻ ăn mỗi ngày 1- 2 hộp sữa chua để giúp trẻ tăng cường hệ tiêu hóa, tăng sức đề kháng.
- Cho trẻ ngủ đủ giấc
Thiếu ngủ có thể khiến cơ thể dễ bị bệnh hơn, bởi hệ miễn dịch dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, vi rút. Điều này càng đúng với trẻ nhỏ. Trẻ sơ sinh cần ngủ đến 18 tiếng mỗi ngày, trẻ mới biết đi ngủ 12 - 13 tiếng mỗi ngày, trẻ trẻ 4 - 5 tuổi cần ngủ đủ 10 tiếng mỗi ngày. Ngủ không đủ giấc còn ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.
Tóm lại: Phần lớn các trường hợp nhiễm cúm sẽ tự hồi phục trong vòng 1 đến 2 tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên, các biến chứng nghiêm trọng của bệnh cúm có thể xảy ra. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu trẻ có các dấu hiệu:
- Trẻ quấy khóc nhiều, li bì.
- Sốt kèm phát ban.
- Trẻ không chảy nước mắt khi khóc (ở trẻ sơ sinh).
- Trẻ cảm thấy hụt hơi, khó thở.
- Trẻ cảm thấy tức ngực.

BS. Nguyễn Thị Bích
www.suckhoedoisong.vn