Sự phát triển của công nghiệp hóa giúp kinh tế phát triển, tuy nhiên việc xử lý các chất thải không cẩn thận cũng là một trong các nguyên nhân chủ chốt gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường và ô nhiễm nguồn nước. Việc sử dụng nguồn nước không sạch, bị ô nhiễm có thể gây ảnh hưởng mạnh đến sức khỏe và cuộc sống con người. Cùng tìm hiểu ngay vấn đề về nước sạch và vệ sinh môi trường trong bài viết sau.
Thực trạng về tình trạng nước sạch hiện nay
Tại đất nước Việt Nam, thống kê thấy được tại các vùng núi, hơn 7 triệu trẻ em đang gặp tình trạng thiếu hụt nguồn nước sạch và vệ sinh gây ra rất nhiều trở ngại trong sinh hoạt và sức khỏe.
Không chỉ vậy, theo các thống kê được ghi nhận thì cho đến nay vấn đề nước sạch đã đạt gần như tuyệt đối tại vùng đồng bằng sông Hồng, và thấp nhất tại các vùng núi Tây Nguyên. Tại các vùng núi, địa điểm trắc trở, khó khăn khi di chuyển, việc đưa được nguồn nước sạch đến nơi gặp rất nhiều khó khăn.
Không chỉ địa hình, vị trí địa lý, hiện nay nguồn nước sạch cũng đang dần bị thay đổi và ô nhiễm rất nhiều do lối sống con người hay sự tăng lên của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa. Tại nhiều nơi, nguồn nước thải vẫn chưa được xử lý cẩn thận mà bị đưa trực tiếp ra môi trường. Điều này đã làm ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người xung quanh khu vực khi sử dụng nguồn nước đó.

Nguyên nhân gây ra nguồn nước bị ô nhiễm
Nước sạch được phép sử dụng trong mục đích sinh hoạt được định nghĩa là nước đã được trải qua quá trình xử lý có chất lượng vô cùng đảm bảo, đáp ứng được các nhu cầu trong việc dùng trong mục đích ăn uống, vệ sinh của người sử dụng. Nước sạch hiện nay có thể được coi là một trong số các tài nguyên quý giá của mỗi người.
Tuy nhiên, hiện nay, nước đã và đang gặp tình trạng ô nhiễm rất nhiều. Một số các nguyên nhân khiến tình trạng ô nhiễm xảy ra có thể kể đến như:
Chất thải sinh hoạt
Việc xả rác bừa bãi, thải trực tiếp nguồn nước thải chưa qua xử lý ra môi trường, sông và hồ.
Không chỉ vật, thống kê của Bộ Tài nguyên và môi trường còn thấy được có đến hơn 3 triệu dân Việt Nam thực hiện việc đi vệ sinh ngoài trời. Chính điều này đã làm nguồn nước bị ô nhiễm và nhiễm các chất độc hại, lây truyền dịch bệnh nhiều hơn.

Nước thải từ các khu công nghiệp, nông nghiệp
Cùng với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật thì các công ty, doanh nghiệp lớn đã dần mọc lên san sát và với số lượng lớn. Tại nhiều khu công nghiệp, các cơ sở sản xuất chế biến trực tiếp trong việc xả nước thải không qua xử lý ra môi trường.
Điều này khiến cho nguồn nước bị ô nhiễm hóa học, chứa nhiều ion kim loại ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.
Không chỉ trong ngành sản xuất công nghiệp, các vấn đề về việc sử dụng thuốc trừ sâu, diệt cỏ kéo dài có thể khiến các chất độc đó ngấm nhanh vào đất và đi vào mạch nước ngầm, đi ra các vùng vị trí sông hồ và gây độc cho nguồn nước sử dụng.
Xử lý nước thải của các hộ gia đình
Thống kê của Bộ tài nguyên và môi trường cho thấy chỉ có 13% lượng nước thải trong sinh hoạt được xử lý cẩn thận trước khi đưa ra môi trường. Điều này cho thấy, nước sinh hoạt bẩn, chứa nhiều chất độc đang được đưa ra môi trường rất nhiều gây ra tình trạng ô nhiễm, nhiễm độc.
Sự biến đổi của khí hậu và vấn đề khai thác nguồn nước
Tình trạng khô hạn kéo dài cùng với vấn đề về ngập mặt tại cùng sông Cửu Long ảnh hưởng mạnh đến nguồn nước sạch của con người.

Hậu quả của việc sử dụng nguồn nước bẩn
Sức khỏe con người
Theo Tổ chức Y tế Thế giới thống kê được có đến hơn 80% bệnh tật tại các đất nước đang phát triển có nguồn phát sinh là từ nguồn nước đang bị ô nhiễm.
Nguồn nước bẩn có thể chứa rất nhiều các kim loại độc với hàm lượng cao hay các vi sinh vật có hại gây ra các bệnh về nhiễm độc thủy ngân,rối loạn trên tiêu hóa, thương hàn, sán hay bệnh lý về tay chân miệng. Đặc biệt các báo cáo ghi nhận được hầu hết bệnh lý về tiêu chảy ở trẻ em do nguyên nhân nguồn nước bẩn bị nhiễm phân của con người hay súc vật mang mầm bệnh như virus, vi khuẩn hay các loại ký sinh trùng, bệnh có thể gây ra tử vong trên trẻ nếu không được xử trí và có các biện pháp điều trị kịp thời.
Không chỉ vậy, nước ô nhiễm còn có thể bị nhiễm các hóa chất độc như thuốc trừ sâu, diệt cỏ gây ảnh hưởng đến sức khỏe với bệnh lý về ung thư, dị tật thai nhi khi mẹ bầu sử dụng nước trong thời gian dài.
Với trẻ nhỏ, nguồn nước ô nhiễm, không vệ sinh có thể gây ra các tình trạng còi xương, suy dinh dưỡng do nhiễm giun, sán hay các bệnh lý khác trên đường tiêu hóa.
Hệ sinh thái kém phát triển
Nguồn nước ô nhiễm có thể ảnh hưởng đến chất lượng cây trồng, năng suất thu hoạch giảm do cây bị thiếu dinh dưỡng, không phát triển được.
Không chỉ vậy, nguồn thủy sản như cá, tôm, cua cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do nước bị nhiễm độc nặng khiến hệ sinh thái nước kém phát triển.

Ảnh hưởng về kinh tế - xã hội
Ô nhiễm nước có thể khiến tăng nhanh tình trạng bùng dịch bệnh, tăng vấn nạn chi phí trong điều trị bệnh.
Không chỉ vậy, nguồn nước ô nhiễm còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người, giảm trí tuệ cũng như thể chất. Chính điều này đã làm ảnh hưởng nhiều hơn đến sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước sau này.
Giải pháp cho việc bảo vệ nguồn nước sạch
Hiểu được thực trạng và mức độ ảnh hưởng của nguồn nước sạch và vệ sinh môi trường là điều vô cùng cần thiết và cấp bách với đời sống mỗi người. Một số các giải pháp trong việc này đã được đưa ra như:
- Tăng cường thanh tra - xử phạt các tình trạng vi phạm về vệ sinh môi trường cho mỗi cá nhân, doanh nghiệp.
- Mở rộng, nỗ lực đưa được nguồn nước sạch đến các vùng địa lý khó khăn, hiểm trở.
- Nâng cao chất lượng và ý thức trong xử lý nước thải ở mỗi gia đình, đặc biệt là tại các vùng đô thị và làng nghề.
- Đưa các ứng dụng hiện đại như lọc nước với màng RO, nano,… để cung cấp đến người sử dụng được nguồn nước sạch.
- Tổ chức, tuyên truyền trong vấn đề vệ sinh môi trường và nước sạch đến môi cá nhân, mỗi gia đình và cả cộng đồng thông qua các chương trình truyền hình hoặc buổi học ngoại khóa.
- Khuyến khích người dân ý thức hơn trong việc xử lý rác thải, chất thải trước khi đưa ra môi trường.
- Kiểm tra và cập nhật liên tục đến mọi người về chất lượng nguồn nước đang sử dụng.
Bảo vệ nguồn nước sạch và vệ sinh môi trường là trách nhiệm của mỗi con người. Cùng chung tay, góp sức để giữ gìn nguồn nước sạch, đảm bảo chất lượng đến mỗi người, nâng cao sức khỏe cá nhân và góp phần hơn cho sự phát triển của đất nước.
Tài liệu tham khảo

1. WHO, Drinking-water. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2025.

2. United Nations, ‘Water-Related Diseases Responsible For 80 Per Cent Of All Illnesses, Deaths In Developing World’, Says Secretary-General In Environment Day Message. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2025.

 Lưu Anh