Đau thắt ngực là dấu hiệu của hệ động mạch vành nuôi tim bị tạm nghẹt do xơ vữa hẹp lại, nên máu không lưu thông để nuôi tim, làm cơ tim thiếu máu, thiếu oxy. Nếu cơn đau thắt ngực không được ngăn chặn và mức độ đau còn tăng lên có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, rất nguy hiểm cho tính mạng người bệnh.
Để chẩn đoán nguyên nhân đau thắt ngực, các bác sĩ sẽ hỏi người bệnh và khám lâm sàng, sau đó có thể chỉ định một số các xét nghiệm để tìm nguyên nhân.
Tùy từng người bệnh cụ thể mà các bác sĩ sẽ chỉ định phù hợp tuy nhiên, với nguyên tắc như sau:
Điều trị và dùng thuốc
Để điều trị cơn đau thắt ngực, việc điều trị dựa trên nguyên nhân, với từng trường hợp cụ thể các bác sĩ sẽ yêu cầu thay đổi lối sống, kê đơn thuốc phù hợp hoặc nong và đặt stent động mạch vành hay phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành. Mục đích của các phương pháp này là giảm tần số cũng như: Mức độ đau ngực và quan trọng nhất là giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim và tử vong.
Tuỳ thuộc vào tình trạng đau ngực (cấp tính hay ổn định) mà bác sĩ sẽ giải thích và tư vấn cách điều trị phù hợp. Khi đã được xác định mắc bệnh động mạch vành.
Một số loại thuốc cần được sử dụng lâu dài như:
- Các thuốc nitrate được sử dụng để giảm cơn đau thắt ngực bằng cách giãn động mạch vành, nhờ đó làm tăng dòng máu đến nuôi cơ tim. Các thuốc nitrate có thể được sử dụng nếu như cảm thấy khó chịu ở ngực mà do nguyên nhân thiếu máu cơ tim hoặc trước khi làm một việc gì đó mà nó thường gây ra cơn đau thắt ngực, ví dụ như: Trước khi tập thể dục.
- Tuy nhiên, người bệnh thường bị lờn thuốc sau một thời gian dài sử dụng, do đó, cần phải được bác sĩ theo dõi và kê đơn. Không tự ý sử dụng và không tự ý ngưng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
- Thuốc aspirin làm giảm khả năng dòng máu bị đông cục, tạo điều kiện cho dòng máu di chuyển dễ dàng hơn trong các động mạch vành bị hẹp. Thuốc đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cho bệnh nhân bị hẹp động mạch vành, nhưng thuốc có thể gây một số tác dụng phụ, do đó hãy hỏi ý kiến của bác sĩ khi sử dụng.
- Các thuốc chẹn beta: Giúp quả tim làm việc chậm hơn và nhẹ nhàng hơn, do đó tim sẽ đòi hỏi nhu cầu được cung cấp oxy ít hơn. Thuốc cũng đồng thời làm các mạch máu được thư giãn hơn, nhờ đó mà máu có thể di chuyển được dễ dàng hơn và giảm được các cơn đau thắt ngực.
Thuốc có thể gây tác dụng phụ như: Làm nhịp tim quá chậm hoặc ảnh hưởng đến những người bị hen, do đó không được tự ý sử dụng.
- Thuốc statin: Là những thuốc làm giảm mỡ máu, một số loại đã được chứng minh là làm giảm được kích thước của mảng mỡ máu bám ở thành động mạch vành. Do đó, đây là loại thuốc vô cùng quan trọng đối với những người bị bệnh mạch vành.
- Các thuốc ức chế kênh calci: Giúp làm thư giãn và mở rộng lòng mạch bằng những tác động lên các tế bào thành mạch máu, do đó làm tăng lưu lượng máu trong mạch vành và giảm các cơn đau ngực.

Người bệnh không tự ý sử dụng và không tự ý ngưng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ

Can thiệp tim mạch và phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành
- Nong bóng và đặt stent: Là các thủ thuật giúp tăng kích thước lòng mạch bị hẹp ngay lập tức, thường được chỉ định trong những trường hợp đau thắt ngực không ổn định hoặc nhồi máu cơ tim; hoặc cho những bệnh nhân đau thắt ngực ổn định mà việc dùng thuốc và thay đổi lối sống không còn hiệu quả nữa.
- Phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành: Trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng một đoạn mạch (có thể là động mạch, có thể là tĩnh mạch được lấy từ chính cơ thể người bệnh) để sử dụng làm một đường nối dẫn máu từ động mạch chủ đến sau đoạn động mạch vành bị hẹp, do đó làm tăng lượng máu đến nuôi cơ tim.

Béo phì là nguyên nhân dễ mắc bệnh tim mạch

Người bệnh cần thay đổi lối sống
Thay đối lối sống khoa học là điều kiện tiên quyết đối với tất cả mọi người. Thay đổi lối sống bao gồm:
- Bỏ thuốc lá, tránh hút thuốc lá thụ động. Nếu người bệnh đang hút thuốc, hãy ngừng hút thuốc. Tránh xa khói thuốc lá để tránh hút thuốc lá thụ động.
- Kiểm soát cân nặng. Nếu thừa cân, béo phì, hãy bàn với bác sĩ về việc giảm cân bởi béo phì là nguyên nhân dễ mắc bệnh tim mạch.
- Nếu bị đái tháo đường, hãy đảm bảo rằng đường huyết được kiểm soát tốt và có một chế độ ăn uống, tập luyện tối ưu.
- Nên tập luyện thể thao vừa sức. Việc tập luyện thể dục vô cùng quan trọng. Nếu đau ngực chỉ xảy ra khi bạn gắng sức, hãy trao đổi với bác sĩ để tìm một ngưỡng tập luyện an toàn. Nhớ là cần phải có những khoảng nghỉ ngơi trong một lần tập luyện.
- Có chế độ ăn khoa học. Cần ăn uống cân bằng, khoa học, tránh xa các bữa ăn thịnh soạn. Ăn các thức ăn có lợi cho sức khỏe ví dụ như: Ăn nhiều rau, hoa, trái cây, các loại ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế muối, đường và mỡ bão hoà. Hạn chế rượu bia.
- Giảm căng thẳng, stress. Cần phải tránh căng thẳng. Hãy nhắm mắt lại, hít một hơi thật sâu khi gặp những vấn đề lo lắng, căng thẳng. Nếu cần hãy nói chuyện với bác sĩ tâm lý để được tư vấn thêm.                                                                                          

ThS. BS. Nguyễn Thị Phương
                                                                                 www.suckhoedoisong.vn